Nâng cao linh hoạt thể loại: Bí quyết để đạt được sự đột phá

Ngày 15/10, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược phát triển thể giáo dục, thể thao đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó nhấn mạnh mục tiêu thể thao Việt Nam đạt vị trí top ba Đông Nam Á, top 20 châu Á, có huy chương tại Olympic và Paralympic. Theo các chuyên gia, hầu hết các mục tiêu phù hợp với thực lực của thể thao nước ta, nhưng cần sớm có điều chỉnh, giải quyết vấn đề cơ chế, nhất là về kinh phí trong việc huy động nguồn lực đầu thứ tư.

Thể thao Việt Nam đã có hai kỳ Olympic liên tiếp không giành được huy chương. Trong ảnh: Vận động viên phao Huy Hoàng từng được kỳ vọng, nhưng thành tích thi đấu giảm tốc tại Olympic 2024. (Ảnh GETTY)

Trong suốt hơn 20 năm qua, kể từ khi đăng cai SEA Games 22 năm 2003, Việt Nam luôn ở top ba nước dẫn đầu, thậm chí ở hai kỳ SEA Games gần nhất là 2022 và 2023, vận động viên của chúng ta đều giành ngôi đầu bảng về số huy chương. Thế nhưng, ở đấu trường châu lục và Olympic, cụ thể là ở hai kỳ Oympic 2020 và 2024, Việt Nam đều không giành được huy chương.

Vì vậy, mục tiêu cần hướng tới thể thao Việt Nam ở Olympic đến năm 2030 là phải cố gắng giành được và có thể tăng cường số lượng chương trình huy động. Xa hơn, hướng tới tầm nhìn đến năm 2045, để mục tiêu này thành hiện thực, ngành thể thao Việt Nam cần có chiến lược đầu tư rõ ràng, thậm chí chí cần chuyển hướng, không tập trung quá trình vào mục tiêu đầu Đông Nam Á để vươn tầm châu lục và thế giới, điểm quan trọng là ASIAD và Olympic.

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia thể thao đầu nước ta, để có những vận động viên mạnh, có thể giàu huy chương ở ASIAD và Olympic, điều kiện quan trọng nhất là tuyển nhân tài và có cơ chế đầu tư đặc biệt từ Trung Quốc đến địa phương, đẩy mạnh xã hội hóa. Theo định nghĩa của Cục trưởng Thể dục-Thể thao Đặng Hà Việt, thể thao Việt Nam có một số môn thể hướng tới Olympic là: Bắn súng, bắn cung và cử tạ.

Tại Olympic Paris 2024 vừa qua, bắn súng là môn duy nhất có đại diện lọt vào vòng chung kết để tranh huy chương. Ông Đặng Hà Việt khẳng định: “Hiện ngành thể dục-thể thao rất nhiều vấn đề cần tập trung giải quyết, trong đó phải phát huy hiệu quả công tác xã hội hóa thể thao thành tích cao; hiện đại hóa các phương tiện tập luyện và chăm sóc vận động ở các trung tâm thể thao cấp cao nước nhà; vấn đề y học thể thao, chăm sóc, chữa lành chấn thương cho vận động viên, chống sử dụng chất kích thích trong thể thao… Đây đều là những vấn đề quan trọng, cấp thiết bị ngành giáo dục-thể thao đã và đang từng bước rút lại, tìm phương án phù hợp để điều chỉnh, thích ứng theo từng giai đoạn cụ thể”.

Tuy nhiên, cái khó nhất để nâng cao thành tích thể thao Việt Nam là nguồn kinh phí đầu tư cho người vận động. Hiện nay, những vận động viên có khả năng giành huy chương ASIAD, Olympic đang tác động ở chế độ ăn 480.000 đồng/ngày (không quá ba tháng), công tập luyện 640.000 đồng/người/ngày (không kể ngày nghỉ), trình lương để thuê chuyên gia nước ngoài đang bị giới hạn khoảng 7.000 USD/tháng khi chế độ này đã quá lạc hậu. Cao điểm vận hành chỉ được đặt ở đầu tư các chế độ nêu trên cho đầu tư định hướng được tìm thấy để thao tác cao phân tích vẫn mang tính chất mùa vụ, thiếu dài hạn kế hoạch.

Nhìn vào một số nền tảng có thể vận hành có thể thấy dụng cụ chênh lệch sắc độ có thể tại Olympic 2024, vận động viên xe đạp băng đồng người Pháp Pauline Ferrand-Prevot đã giành được Huy chương vàng Olympic sau hơn 10 năm không ngừng nỗ lực hỗ trợ luyện tập bản thân và hỗ trợ tài chính dài hạn từ nhiều nguồn khác nhau. Hay như thủ thủ xạ thủ Li Yuehong 34 tuổi của Trung Quốc được đầu tư trong thời gian dài cũng chỉ giành được Huy chương vàng đầu tiên trong lần đấu thứ ba liên tiếp tại Olympic. Việc rút ngắn thời gian đầu sẽ khiến cho chất lượng cao của các vận động viên không thể ổn định và nâng cao thành tích.

Trong khi Cục Thể dục-Thể thao còn đang thắc mắc về tài chính chính, Nghị quyết số 998/2023/QH15 ngày 24/6/2023 của Quốc hội về thí nghiệm một số cơ chế, chính sách phát triển thù địch của Thành phố Hồ Chí Minh được xem là tín hiệu tích cực đầu tiên để có thể tạo ra bước đột phá, bài hát vẫn đang trong quá trình phát triển khai thực hiện.

Thể thao là lĩnh vực đặc thù, việc làm chế độ đãi ngộ thấp càng ngày càng khó tìm kiếm tài năng trẻ. Hai đơn vị dẫn đầu về thể thao cả nước nhiều năm qua là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh hiện rất khó để đạt được một tài năng thể thao, trong khi thiếu điều kiện đầu tư sẽ cản trở việc nâng cao thành tích. Rõ ràng công việc vừa phải duy trì mục tiêu giữ vị trí cao nhất ba nước dẫn đầu Đông Nam Á (đòi hỏi đào tạo số đông vận động viên, thậm chí phải huấn luyện ngắn hạn nhiều vận động viên ở các môn học mới tùy mỗi kỳ đại hội) và xây dựng kế hoạch đào tạo vận động viên đòi hỏi kế hoạch dài hạn và rất tốn kém, khó khăn.

Trong lúc này, vai trò của các Hiệp hội, liên đoàn rất quan trọng. Thể dục-Thể thao cần xem xét giảm đầu tư đỉnh cao cho các môn thể thao không có trong chương trình Olympic, hoặc những môn học rất khó tăng lên đỉnh cao châu Á và thế giới tập để trung vào các môn phù hợp chất và trình độ của user run run Viet Nam. Việc đầu tư phát triển thể thao phong trào cũng nên tập trung một số môn học như chạy bộ, bóng bàn,… vì hiện đã có nền tảng xã hội hóa học rất tốt. Đầu tư cho thể thao thực chất là đầu tư công, vì thế cần có tâm điểm, tâm trí, tránh dàn trải.