#SựKiệnNgàyHômNay: Người sống sót sau động đất ở Ma-rốc đối mặt với các nhóm cứu hộ đến muộn.
Khi đất đai để sóng nhà và làm rung lên vào tối thứ Sáu, Mohamed Abarada chạy ra ngoài với đứa con gái 9 tháng tuổi trong tay. Mẹ của ông, vợ và con gái 9 tuổi vẫn còn bên trong, bị mắc kẹt.
Ông Abarada bắt đầu đào bằng tay trần của mình. Trong ngày, ông đào cùng với sự giúp đỡ của hàng xóm và người thân, và vào ban đêm với đèn pin trên điện thoại của mình.
Hai phụ nữ lớn tuổi đã được kéo ra đã chết, gia nhập danh sách những người chết ở Douar Tnirt, một ngôi làng nhỏ của vài trăm người nằm xa trên một con đường nhỏ dẫn lên núi Atlas.
Nhưng vào thứ Hai, con gái ông Abarada – Chaima vẫn chưa được tìm thấy. Với vai bị thương, những người tìm kiếm khuyên ông Abarada nghỉ ngơi trong khi họ tiếp tục nhìn qua những gì đã từng là ngôi nhà của ông – các gạch vụn trộn lẫn với gỗ vỡ, mái lá tre, đệm ghế, đĩa vệ tinh và ấm đun nước, tất cả những vật dụng gia đình bị đổ nát. Ông Abarada bỏ qua họ. Ông có ý tưởng chính xác về nơi Chaima đã ở – trên cầu thang, cố gắng trốn chạy – và ông cùng những người khác làm việc ở lổ mà họ đã tạo ra bằng cái cuốc, cái búa và đôi tay không được đào tạo của mình.
Cả ngày thứ Hai, Mr. Abarada, anh em của ông và các hàng xóm khác đã làm việc trong ánh nắng mặt trời, không có các nhóm cứu hộ xuất hiện, không có các quan chức, không có ai ngoài họ – và sau đó lại không còn ai ngoài ông. Khi các người dân khác ra ngoài ăn trưa, ông ở lại, gánh nặng từng mảnh gạch rách từ lỗ, làm trống nó từng cái vào từng cái đá vỡ để lấy chổ.
Con gà gáy, mặc dù chỉ còn ông và vài người khác nghe thấy. Một chú mèo nhỏ chạy quanh chân của ông, kêu kín. Những người ngoài thị trấn đi qua, chụp ảnh và lắc đầu, thì thầm vì sự kiên nhẫn của ông cha. Ông tiếp tục làm việc, chiếc áo thun xanh của mình ngày càng nâu đi bằng bụi.
“Thảm hại”, nói Fatema Benija, 32 tuổi, người nhà đã đối mặt với ông Abarada, và người giờ đang dành ngày tháng của mình trong chiếc xe van đậu giữa hai chồi đống đổ nát. “Trong hai ngày, không ai đến để kiểm tra chúng tôi. Anh không thể biết được chúng tôi đã trải qua những gì. Đói, lạnh.”
Và rồi tiếc thương: “Chỉ là họ đã cứu người trễ quá.” Điều này không mới đối với Douar Tnirt, người dân nói. Chăm sóc y tế từ lâu đã xa xôi, và thậm chí việc đến trường cũng bị giới hạn chỉ một giờ mỗi ngày ở trường tiểu học hai phòng, con đường đi đến trường hẹp và đầy đá.
Người dân nói, chính phủ dường như chẳng biết họ tồn tại.
Sau đó, vào khoảng 16h45 chiều thứ Hai, cuối cùng, sự trợ giúp đã xuất hiện. Những người trong giày dép và mũ bảo hiểm đi lên con đường đến ngôi nhà bị đổ sập. Có nhân viên chính phủ Ma-rốc và một đội tìm kiếm và cứu hộ Tây Ban Nha, được kèm theo một nhà báo từ 2M, kênh truyền hình được sở hữu của Ma-rốc.
Bất ngờ, mảnh đất gạch cát quen thuộc của ông Abarada trông giống như cảnh cứu hộ sau động đất mà người xem trên khắp thế giới đã quen thuộc. Có một chuỗi người tình nguyện trong áo phản quang ngăn chặn người đứng xem từ núi đổ đầy mảnh vỡ, một chú chó được đào tạo để ngửi ra các thi thể, mọi người trong đồng phục gọn gàng, trông trọng và có uy tín.
Ông Abarada đứng ở phía xa các đống đổ nát, chỉ trong vài giây bị đưa vào vai trò một diễn viên phụ trong vở kịch của mình.
Nhưng nhiều người trong nhóm người dân đã trải qua ba ngày cuối cùng tự chính cứu người mà họ yêu thương và những người họ lớn lên cùng, từ Marrakech và Casablanca và từ khắp nơi trong nước để đến giúp đỡ.
Và một số đã tức giận.
“Mọi người đổ từ khắp nơi – chúng tôi chôn mai táng người, chúng tôi cứu người” , Omar Ouchahed, 53 tuổi lao vào. “Nói thật: Đã bao lâu rồi?”
Hai lính cứu hỏa cố gắng làm dịu anh ta, kéo Mr. Ouchahed ra xa khi một người khác hướng dẫn đám đông lùi lại và giải tán. Anh ấy không có ý định từ bỏ.
“Tôi đã làm việc từ sáng thứ Bảy” , Mr. Ouchahed lao vào, “và giờ cậu nói tôi rời đi?”
Một vài phút sau đó, một người đàn ông khác tham gia vào cuộc nổi loạn.
“Có người đi máy bay thương mại từ các quốc gia khác và đã đến đây trước cậu” , Mehdi Ait Belaid, 25 tuổi, người đã nhanh chóng đến từ Marrakech vào đêm của trận động đất, lao vào một sĩ quan.
“Họ nói rằng không có đường, nhưng không phải vậy. Ngay cả trẻ em cũng đào”. Anh và những người khác – một số chỉ đơn giản là mang dép và vớ trên chân – đã kéo ra hàng chục người, sống hoặc chết, anh ấy nói. Khi họ gọi cảnh sát, anh ta nói, họ nói rằng đường đã bị phong tỏa.
Chỉ có sự hiện diện chính thức duy nhất trong ngôi làng kể từ trận động đất là một vài phụ tá đã đến vào thứ Bảy và rời đi sau khi ghi lại số lượng người mất tích và chết.
Mà không có xe cứu thương, người dân mang theo một người đi 6 km về phía trung tâm y tế gần nhất trước khi một người lái xe đi ngang đồng ý giúp đỡ. Người đó đã qua đời. Nhưng ít nhất là người dân đã cố gắng.
“Nếu chúng tôi chờ chính phủ, ngay cả những người chúng tôi đã cứu được, chúng tôi cũng không thể cứu được”, Mr. Ait Belaid nói.
Giờ đây, đối với những người sống sót, câu chuyện hoàn cảnh là việc sống sót.
Dù trời nắng nóng như vậy vào một ngày thứ Hai, nhưng trời lạnh đang đến, và mưa – mưa có thể biến ngôi làng thành một mớ đất lầy toàn bộ – được dự báo sau này trong tuần. Tuyết thường đến với các ngọn núi cao kể từ tháng 9, và không ai trong ngôi làng có ít nhất một cái lều hợp lý.
Mr. Ait Belaid chỉ vào phóng viên của đài truyền hình nhà nước và nhóm người quay phim của anh ta. “Họ thấy 2M và bắt đầu hành động như mình đang làm việc”, anh ấy nói, phẫn nộ. “Họ chỉ biểu diễn trên truyền hình”.
Không lâu sau đó, nhóm 2M lấy góc quay của họ trước đống đổ nát
Nguồn: https://www.nytimes.com/2023/09/11/world/europe/morocco-earthquake.html
When the earth seized his house and shook it late Friday night, Mohamed Abarada ran outside with his 9-month-old daughter in his arms. His mother, his wife and his 9-year-old daughter were still inside, trapped.
Mr. Abarada started digging with his bare hands. He dug by day with the help of neighbors and relatives, and by night with the flashlight on his phone.
The two older women were pulled out lifeless, joining the roster of the dead in Douar Tnirt, a village of a few hundred people a long way down a narrow winding road high in the Atlas Mountains.
But on Monday, his daughter Chaima had yet to be found.
With Mr. Abarada’s shoulder injured, his fellow searchers urged him to rest while they kept sifting through what had been his house — broken bricks mingled with broken wood, bamboo roofing, couch cushions, a satellite dish and teakettles, all the flotsam of family life. He ignored them. He had an exact idea of where Chaima had been — on the stairs, trying to flee — and he and the others worked at the hole they had made with shovels, picks and their bare, untrained hands.
All Monday they worked as the sun poured down, Mr. Abarada, his brothers and other neighbors. There were no emergency responders in sight, no officials, no one but them — and then no one but him. When the other villagers left for a lunch break, he stayed, tossing debris from the hole log by log, emptying it of broken stones basketful by basketful.
Roosters crowed, though there were only him and a few others to hear. A tiny kitten darted around his feet, mewing, and he clucked to it. Onlookers from outside the village passed by, snapping photos and shaking their heads, murmuring at the father’s perseverance. He kept working, his green T-shirt increasingly brown with dust.
“Poor guy,” said Fatema Benija, 32, whose house had faced Mr. Abarada’s, and who was now spending her days in a van parked between the two piles of rubble. “For two days, nobody came to check on us. You have no idea what we went through. Hunger, cold.”
And then a lament: “If only they had rescued people earlier.”
It is nothing new for Douar Tnirt, villagers said. Medical care has long been far away, and even schooling is limited to one hour a day at the two-room primary school, the road there narrow and rocky.
The government, people said, seems barely to know they exist.
Then, about 4:45 p.m. on Monday, help, finally, appeared to be on the way. People in boots and helmets tramped up the path to the collapsed house. There were Moroccan government personnel and a Spanish search-and-rescue team, accompanied by a journalist for 2M, Morocco’s state-owned broadcast channel.
Suddenly, Mr. Abarada’s lonely patch of mud bricks looked like the earthquake-rescue scene viewers all over the world are used to seeing. There was a human chain of volunteers in fluorescent vests blocking onlookers from the debris-strewn mountain, a trained dog to sniff out bodies, people in neat uniforms, looking grave and authoritative.
Mr. Abarada stood off to the side of the debris, in the space of a few seconds relegated to a bit player in his own drama.
But many of the gathering villagers had spent the past three days on their own rescuing the people they loved and the people they had grown up with, driving from Marrakesh and Casablanca and from all over the country to get home to help.
And some were furious.
“People came from all over — we buried people, we rescued people,” screamed Omar Ouchahed, 53. “Say the truth: How many hours has it been?”
Two firefighters tried to calm him, pulling Mr. Ouchahed away as another officer directed the crowd to stand back and clear the site. He was having none of it.
“I’ve been working since Saturday morning,” Mr. Ouchahed bellowed, “and now you’re telling me to leave?”
A few minutes later, another man joined the outburst.
“There are people who took commercial flights from other countries and made it here before you,” Mehdi Ait Belaid, 25, who rushed to the village from Marrakesh the night of the earthquake, shouted at an officer. “They’re saying there were no roads, but it’s not true. Even children were digging!”
He and others — some with only sandals and socks on their feet — had pulled out dozens of people, some alive, some dead, he said. When they called the police, he said, they told them the roads were blocked.
The only official presence in the village since the quake had been a couple of auxiliary officers who arrived on Saturday and left after recording the number of missing and dead.
Without ambulances, villagers carried someone six kilometers toward the nearest medical center before a passing driver agreed to help. That person died. But at least the villagers tried.
“If we’d waited for the government, even people we managed to save we wouldn’t have been able to save,” Mr. Ait Belaid said.
Now, for the living, there was the matter of survival.
Hot as it was in the sun on Monday, the cold was coming, and rain — rain that would almost certainly turn the village into one giant mud slick — was forecast for later in the week. Snow often comes to the high mountains as early as September, and nobody in the village had so much as a proper tent.
Mr. Ait Belaid gestured at the reporter for the state broadcaster and his cameraman. “They saw 2M and started acting like they’re working,” he said, with disgust. “They’re just performing for the TV.”
Not long after, the 2M crew set up their shot in front of the rubble, the helmeted rescue team visible in the background. The journalist spoke to the camera about the plight of the village. Then the cameraman put down the camera, the journalist snapped a photo with members of the rescue crew, and every single uniformed person left.
Up on top of the rubble, only a half-dozen villagers remained. They had gotten perhaps two hours of help. Then they went back to work, slamming their tools into the stones.
“God is great,” one of them shouted, raising his shovel, and the rest kept digging.
