#Sudan #Khủng_hoảng_nhân_đạo #Sự_cố_xung_đột
Sự kiện xung đột giữa hai tướng lĩnh đối địch ở Sudan đã khiến thường dân chạy trốn sang các nước láng giềng đang phải vật lộn với xung đột, đói kém và khó khăn kinh tế nghiêm trọng. Việc trục xuất công dân nước ngoài và các nhân viên ngoại giao đã diễn ra trong tình trạng nguy cấp. Các cuộc đụng độ đã làm rung chuyển Sudan trong 10 ngày và gây thiệt mạng cho hơn 400 người. Việc hàng ngàn người dân Sudan chạy trốn có nguy cơ áp đảo các quốc gia láng giềng. Chuỗi cuộc di chuyển khổng lồ này đã khiến sự khủng hoảng nhân đạo lan rộng đến những nơi khác và gây ra nhiều lo ngại.
Tình trạng này đã đẩy hàng nghìn người Sudan và những người khác vượt biên giới sang Chad, Ai Cập và Nam Sudan. Những nỗ lực lặp đi lặp lại để môi giới ngừng bắn giữa hai lực lượng đối địch, quân đội và Lực lượng Hỗ trợ Nhanh, đã thất bại. Ngoại trưởng Antony J. Blinken đã thông báo vào tối thứ Hai, giờ Sudan, rằng hai bên đã đồng ý ngừng bắn trên toàn quốc trong ba ngày, tuy nhiên, vẫn chưa có xác nhận từ cả hai phe quân sự rằng họ đang hợp tác trong nỗ lực ngừng bắn hay hòa bình.
Những người tị nạn từ Sudan, đặc biệt là người Nam Sudan, đã trở thành một vấn đề lớn đối với các nước láng giềng. Khoảng 3/4 dân số của Nam Sudan đang cần viện trợ nhân đạo và có khoảng 1,1 triệu người tị nạn và người xin tị nạn.
Cuộc khủng hoảng này đang khiến sự khủng hoảng nhân đạo lan rộng và gây ra nhiều lo ngại cho các quốc gia láng giềng Sudan. Việc tìm giải pháp cho tình trạng này đang được đẩy mạnh bởi các tổ chức tị nạn và nhân đạo liên quan và cần sự hợp tác của các quốc gia trong khu vực.
Nguồn: https://www.nytimes.com/2023/04/24/world/africa/sudan-war-civilians.html
Thường dân chạy trốn khỏi cuộc giao tranh giữa hai tướng lĩnh đối địch ở Sudan đã tràn sang các quốc gia láng giềng vào thứ Hai, làm dấy lên lo ngại về một cuộc khủng hoảng nhân đạo lan rộng đến những nơi đang phải vật lộn với xung đột, đói kém và khó khăn kinh tế nghiêm trọng.
Tiếng súng, pháo kích và không kích dữ dội đã làm rung chuyển Sudan trong 10 ngày khiến các nước ngoài bắt đầu sơ tán nhân viên ngoại giao và công dân vào cuối tuần qua. Các nhân viên cứu trợ cho biết nó cũng đã đẩy hàng nghìn người Sudan và những người khác vượt biên giới sang Chad, Ai Cập và Nam Sudan.
Dòng di chuyển khổng lồ của người dân có nguy cơ áp đảo các nước láng giềng của Sudan, một số nước đã tiếp đón một số lượng lớn người tị nạn và những người tản cư trong nước. Sudan, quốc gia có 45 triệu dân và có diện tích lớn thứ ba ở châu Phi, được bao quanh bởi bảy quốc gia đang chìm trong nghèo đói và bất ổn.
Chỉ vài năm qua đã thấy một cuộc nội chiến ở Ethiopia; nạn đói, lũ lụt và xung đột sắc tộc ở Nam Sudan; Và đảo chính ở Chad.
Faith Kasina, phát ngôn viên khu vực của cơ quan tị nạn Liên Hợp Quốc cho biết: “Tác động nhân đạo của cuộc khủng hoảng này sẽ gần như không thể tưởng tượng được. “Trường hợp xấu nhất đang diễn ra ngay trước mắt chúng ta.”
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, hơn 400 người đã thiệt mạng và 3.700 người khác bị thương ở Sudan trong các cuộc giao tranh. Các cuộc đụng độ đã khiến vô số người dân trong nước không có thức ăn, nước hoặc điện. Nhiều bệnh viện ở thủ đô Khartoum đã đóng cửa và một số tổ chức nhân đạo cho biết nhà kho và văn phòng của họ đã bị cướp phá.
Những nỗ lực lặp đi lặp lại để môi giới ngừng bắn giữa hai lực lượng đối địch—quân đội và Lực lượng Hỗ trợ Nhanh, một đơn vị bán quân sự—đã thất bại.
Trong nỗ lực mới nhất, Ngoại trưởng Antony J. Blinken đã thông báo vào tối thứ Hai, giờ Sudan, rằng hai bên đã đồng ý ngừng bắn trên toàn quốc trong ba ngày. Ông nói thêm rằng Hoa Kỳ sẽ hợp tác với các nước khác trong một tiến trình hòa bình. Nhưng vẫn chưa có xác nhận nào từ cả hai phe quân sự rằng họ đang hợp tác trong nỗ lực ngừng bắn hay hòa bình.
Trong trường hợp không có thỏa thuận ngừng bắn cho đến nay, cuộc di cư khỏi Sudan chỉ tăng lên. Ở biên giới phía nam của Sudan, gần 3.000 người đã đến thị trấn Renk ở Nam Sudan vào thứ Hai, theo Tổ chức Di cư Quốc tế, một cơ quan của Liên Hợp Quốc. Hầu hết những người này là người Nam Sudan trở về nhà sau khi trốn khỏi Khartoum bằng ô tô và xe tải, mang theo bất cứ thứ gì họ có thể trên hành trình dài 280 dặm về phía nam.
Peter Van der Auweraert, đại diện của Nam Sudan cho tổ chức di cư, lưu ý: “Những người ra đi trước là những người có phương tiện. “Chúng tôi đang chuẩn bị cho những người dễ bị tổn thương hơn sẽ đến trong những ngày và tuần tới.”
Nam Sudan, quốc gia trẻ nhất thế giới, đang phải vật lộn với những vấn đề của chính mình, đặc biệt là bắt nguồn từ cuộc nội chiến kéo dài nhiều năm đã tàn phá nền kinh tế, cướp đi sinh mạng của hơn 400.000 người và 4,3 triệu người khác phải di tản. Khoảng 3/4 dân số, tương đương hơn 9 triệu người, đang cần viện trợ nhân đạo, theo Tổ chức Di cư Quốc tế.
Tại biên giới đất liền phía bắc của Sudan, hàng chục xe buýt đã băng qua Ai Cập hôm thứ Hai chở những người chạy trốn khỏi cuộc chiến, nơi họ được gặp thân nhân người Sudan.
Hàng trăm gia đình, theo người thân và nhân viên cứu trợ, cũng đang chạy trốn đến các thành phố và thị trấn nhỏ ở phía đông và phía nam của Sudan, và một số đang cân nhắc vượt biên sang Ethiopia – quốc gia vẫn đang phục hồi sau hai năm nội chiến ở phía bắc Tigray. khu vực đó là chỉ im lặng vào tháng 11 năm ngoái.
Abdirahman Isak Shangah, một sinh viên sau đại học tại Đại học Quốc tế Châu Phi ở Khartoum, đã đi xe buýt nửa ngày để đến thị trấn Qadarif của Sudan và hướng đến Ethiopia. Anh ấy nói rằng các thành viên của lực lượng bán quân sự đã xông vào ký túc xá của anh ấy vào thứ Sáu, lấy đi ít thức ăn mà anh ấy tích trữ, ra lệnh cho sinh viên rời khỏi phòng của họ và bắt đầu đảm nhận các vị trí.
Anh Shangah, 26 tuổi, đến từ Somalia, cho biết: “Phòng ngủ của chúng tôi trở thành chiến trường. “Ethiopia có những thách thức riêng nhưng bây giờ sẽ an toàn hơn nếu ở bất kỳ nơi nào khác ngoài Khartoum.”
Nước ngoài bắt đầu sơ tán nhân viên ngoại giao từ Sudan vào cuối tuần qua bằng máy bay, và trong các đoàn xe dài đến Ai Cập hoặc một cảng trên Biển Đỏ. Nhưng họ đã để lại một đống phẫn nộ trong một số người Sudan, những người nói rằng họ cảm thấy vừa bị bỏ rơi vừa tức giận vì chính sách ngoại giao quốc tế đã thất bại trong việc ngăn chặn các đối thủ quân sự quay sang chiến đấu.
Việc trục xuất công dân nước ngoài tiếp tục diễn ra vào thứ Hai, với việc Liên minh châu Âu sơ tán 21 nhân viên ngoại giao và “hơn 1.000 dân thường”, theo nhà ngoại giao hàng đầu của khối. Pháp cho biết họ đã đóng cửa đại sứ quán ở Khartoum. Djibouti, Kenya, Nigeria, Brazil và Nam Phi đã công bố kế hoạch sơ tán công dân của họ.
Ông Blinken cho biết hôm thứ Hai rằng “hàng chục” công dân Mỹ ở Sudan đã nói với chính phủ Hoa Kỳ rằng họ muốn rời đi. Ông Blinken cho biết Bộ Ngoại giao đang cung cấp cho họ lời khuyên và hướng dẫn, nhưng vẫn chưa có kế hoạch cung cấp phương tiện di chuyển cho họ vì quá nguy hiểm.
Ước tính có khoảng 16.000 người Mỹ ở Sudan, nhiều người trong số họ mang hai quốc tịch.
Vấn đề phức tạp hơn nữa, Sudan đã tổ chức khoảng 1,1 triệu người tị nạn và người xin tị nạn, theo cơ quan tị nạn của Liên Hợp Quốc. Hầu hết những người này đến từ Nam Sudan, một quốc gia tách khỏi Sudan vào năm 2011 và đã bị tàn phá bởi nội chiến kể từ đó. Sudan cũng là nơi sinh sống của những người tị nạn từ các cuộc xung đột và chế độ độc đoán ở các quốc gia như Eritrea, Ethiopia và Syria.
Đối với nhiều người trong số họ, những người mới bắt đầu nhặt nhạnh những mảnh đời của họ bằng cách mở các doanh nghiệp nhỏ và mặt khác là cắm rễ tạm thời ở Sudan, mọi hy vọng giành lại được cuộc sống ổn định giờ đây lại trở nên bấp bênh.
Khi giao tranh nổ ra ở Khartoum, các nhóm bạo lực cũng bùng lên ở khu vực phía tây Darfur của Sudan.
Điều đó đã khiến 20.000 người – chủ yếu là phụ nữ và trẻ em – chạy trốn sang nước láng giềng Chad, nơi đã là nơi sinh sống của hơn 400.000 người tị nạn Sudan. theo cơ quan tị nạn LHQ.
Eujin Byun, phát ngôn viên của cơ quan tị nạn Liên Hợp Quốc, cho biết nhiều người trong số những người đến miền đông Chad đã đi bộ cả ngày, chỉ mang theo ít quần áo và một đôi giày.
Cô cho biết một số người đã cùng họ hàng đến các trại vốn đã rộng lớn, nơi các nguồn lực đang bị căng ra. Nhưng nhiều người mới đến đã chọn ngủ ở khu vực trống gần biên giới và chờ đợi khi nào sẽ an toàn để trở về.
Nam Sudan, một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới, cũng đang chuẩn bị cho những gì có thể là một cú sốc kinh tế thảm khốc. Trong khi hầu hết người Nam Sudan sống ở Sudan là người tị nạn, phần còn lại là người di cư thường hỗ trợ gia đình họ ở quê nhà. Cuộc chiến có thể làm gián đoạn các dòng tiền đó và hạn chế thương mại xuyên biên giới.
Ông Van der Auweraert của IOM cho biết các thị trường ở phía bắc Nam Sudan, nơi chứa đầy hàng hóa được nhập từ Sudan, đã có ít hàng hóa hơn do giao tranh làm gián đoạn chuỗi cung ứng. Và đồng bảng Nam Sudan đã bắt đầu mất giá.
Ông Van der Auweraert của IOM cho biết: “Chúng tôi không muốn rơi vào tình cảnh phải tước đoạt của những người dân Nam Sudan cũng đang gặp khó khăn.
Ngay cả khi một số tìm cách rời khỏi những khu vực nguy hiểm nhất của Sudan, nhiều người vẫn bị mắc kẹt ở Khartoum, nơi xung đột gay gắt nhất.
Javid Abdelmoneim, sống ở Malawi, nói rằng cha của anh, một công dân Anh 80 tuổi sống ở Khartoum, đã từ chối lời đề nghị rời khỏi thành phố của người thân vì ông nói rằng ông đã nhận được lời hứa từ Đại sứ quán Anh rằng ông sẽ sơ tán.
Nhưng chính phủ Anh chỉ sơ tán nhân viên ngoại giao vào Chủ nhật, một động thái mà ông Abdelmoneim cho biết ông và gia đình đã biết trên Twitter. Chính phủ cho biết hôm thứ Hai rằng họ đang sử dụng “tất cả các con đường ngoại giao” để đưa công dân Anh ra ngoài.
Anh Abdelmoneim cho biết hiện anh đang cố gắng liên lạc với hai người chú để đưa cha anh rời khỏi Khartoum cùng với họ, nhưng mạng điện thoại và internet rất chập chờn.
“Hy vọng duy nhất của tôi là bằng cách nào đó chúng tôi sẽ đến được với người thân của mình và nhờ họ đưa cha tôi ra ngoài,” ông Abdelmoneim nói trong nước mắt.
Matina Stevis-GridneffHagar Hakeem, Hằng số Méheut, Farnaz Fassihi Hwaida Saad, Elian Peltier, Andre Spigariol, Patrick Kingsley Và Micheal Crowley báo cáo đóng góp.
