Thủ tướng Justin Trudeau của Canada cho biết vào thứ Hai rằng “những đặc vụ của chính phủ Ấn Độ” đã tiến hành vụ ám sát một lãnh đạo cộng đồng Sikh tại British Columbia vào tháng 6, đây là một cáo buộc gây sốc có thể làm tồi tệ thêm mối quan hệ giữa hai nước.
Trong diễn văn tại Hạ viện, ông Trudeau cho biết ông đã trực tiếp đề cập đến sự tham gia của Ấn Độ trong vụ bắn hại lãnh đạo Sikh Hardeep Singh Nijjar với Thủ tướng Narendra Modi tại cuộc họp gặp nhóm 20 (G20) vào đầu tháng này “một cách rõ ràng”. Ông nói rằng cáo buộc này dựa trên thông tin tình báo mà Chính phủ Canada đã thu thập.
” Mọi sự can thiệp của một nước ngoài trong việc ám sát một công dân Canada trên lãnh thổ Canada đều là vi phạm độc lập chủ quyền của chúng tôi”, ông Trudeau nói với các nhà lập pháp. Ông nói rằng Canada sẽ áp lực Ấn Độ hợp tác trong cuộc điều tra vụ ám sát ông Nijjar, người đã tán thành chủ nghĩa ly khai Sikh.
Bộ trưởng Ngoại giao Mélanie Joly sau đó thông báo rằng Canada đã trục xuất một nhà ngoại giao Ấn Độ được mô tả là trưởng cơ quan tình báo của Ấn Độ tại Canada.
Bộ Ngoại giao Ấn Độ đã phủ nhận các cáo buộc của Canada vào sáng thứ Ba là “vô lý” và có chủ đích chính trị, cho biết Canada đã lâu nay cung cấp nơi trú ẩn cho “terrorists và phong trào cực đoan Khalistani” đe dọa an ninh Ấn Độ. Khalistan là cái tên mà các ly khai Sikh gọi vùng đất độc lập mà họ muốn tạo ra.
Bộ Ngoại giao khẳng định rằng ông Modi đã “hoàn toàn bác bỏ” các cáo buộc khi ông Trudeau đưa ra chúng. “Chúng tôi kêu gọi chính phủ Canada thực hiện hành động pháp lý nhanh chóng và hiệu quả đối với tất cả những yếu tố chống Ấn Độ hoạt động trên lãnh thổ của họ,” Bộ Ngoại giao nói trong một tuyên bố.
Cáo buộc rằng chính phủ Ấn Độ đã tham gia vào vụ ám sát chính trị tại Canada có thể làm rãnh mối quan hệ giữa hai quốc gia. Đầu tháng này, Canada đã tạm ngừng đàm phán về một hiệp định thương mại với Ấn Độ được lên lịch hoàn thành trong năm nay – vì các cáo buộc về vụ ám sát, có vẻ như vậy. Trong cuộc họp G20, ông Modi đã không bao gồm ông Trudeau vào danh sách các nhà lãnh đạo mà ông ông đã có cuộc họp song phương chính thức.
Ông Trudeau cho biết nhiều người Canada gốc Ấn – họ chiếm khoảng 4% dân số – đã bị tức giận bởi vụ ám sát và trong một số trường hợp cảm thấy sợ hãi đối với an ninh cá nhân của họ. Có khoảng 1,4 triệu người Canada có nguồn gốc Ấn Độ, trong đó có nhiều người Sikh; Bao gồm Jagmeet Singh, lãnh đạo của Đảng Dân chủ Tự do đối lập, đảng này giữ cho chính phủ thiểu số của ông Trudeau nắm quyền. Singh là một họ và tên phổ biến ở Punjab.
Ông Nijjar, 45 tuổi, bị bắn gần một ngôi đền Sikh ở Surrey, British Columbia. Tại một cuộc họp báo vào tháng 6, các nhà điều tra đến từ cơ quan Cảnh sát Hoàng gia Canada cho biết ông đã bị một nhóm đàn ông mang mặt nạ tấn công, nhưng không nói rõ vụ việc có vẻ có động cơ chính trị hay không. Ông Nijjar được biết đến với việc thúc đẩy việc tạo ra một quốc gia Sikh độc lập, Khalistan, bao gồm một số phần của bang Punjab của Ấn Độ, và Ấn Độ đã tuyên bố ông là một tay sát thủ bị truy nã.
Dựa trên điều tra của cảnh sát, không có chi tiết về sự tham gia của Ấn Độ vào vụ ám sát được đưa ra bởi bà Joly hoặc ông Dominic LeBlanc, bộ trưởng Bộ An ninh công cộng. Nhưng ông LeBlanc nói rằng Jody Thomas, cố vấn an ninh quốc gia của Trudeau, cũng như trưởng Cục tình báo của Canada đã đi du lịch trong vài tuần qua “để đối mặt với các cơ quan tình báo Ấn Độ với những cáo buộc này.”
Chưa rõ từ nhận định của hai bộ trưởng rằng Chính phủ Ấn Độ đã có sự cộng tác hay không, hoặc họ đã cung cấp thông tin gì.
Bà Joly cho biết cô dự định thảo luận về hành động của Ấn Độ trong các cuộc họp với các đồng minh của Canada sau khi cô đi đến New York trong tuần này để tham dự Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc.
Thông báo này được đưa ra vào cùng một ngày mà một thẩm phán mở một cuộc điều tra công khai về sự can thiệp của các nước ngoại. Nó được gây ra bởi các cáo buộc rằng Trung Quốc đang phá hoại chính trị Canada, nhưng ông LeBlanc cho biết xem xét các hành động của Ấn Độ nằm trong phạm vi điều tra. “Rõ ràng, những cáo buộc này nằm ở mức độ nghiêm trọng hơn nhiều,” ông nói.
Ông Nijjar đã công khai về các mối đe dọa đến tính mạng của mình, thông tin này đã được truyền đến cơ quan gián điệp của Canada, Tổ chức Sikh Thế giới của Canada, một tổ chức phi lợi nhuận, cho biết trong một tuyên bố.
“Nếu những cáo buộc này là đúng sự thực, thì chúng đại diện cho một sự công kích mạnh mẽ đối với chủ quyền của Canada,” Pierre Poilievre, lãnh đạo Đảng Bảo thủ cho biết. “Công dân của chúng tôi phải được bảo đảm an toàn trước các vụ ám sát ngoài tòa án, đặc biệt là từ những nước ngoại.”
Lãnh đạo của Đảng Dân chủ Tự do mới là ông Singh, đã phá vỡ quy định để địa hội thứ trưởng bằng tiếng Punjab cũng như tiếng Anh và nói rằng ông đã nói chuyện với con trai của ông Nijjar. “Tôi có thể nghe thấy sự đau đớn trong giọng điệu của anh ta”, ông Singh nói. “Tôi chỉ có thể tưởng tượng sự đau đớn sẽ càng lớn hơn khi biết về mối liên hệ tiềm năng này.”
Thông tin về việc Ấn Độ có thể trả đũa chống lại những người phê phán chính phủ của họ đã khiến cộng đồng người Sikh ở nước ngoài lo lắng và làm nhiều người không muốn trở về nước đó, ông Singh nói. Nhưng ông cho biết Canada đã được xem là “một ngọn đèn an toàn”.
“An toàn và bảo mật mà nhiều người Canada cảm nhận được đã bị lay động,” ông nói.
Sikhs là một tôn giáo tương đối nhỏ, với khoảng 25 triệu đệ tử trên khắp thế giới, hầu hết số người này ở Ấn Độ.
Một cuộc khủng bố Sikh bạo lực bùng nổ tại Ấn Độ vào những năm 1980 đã giết một số quan chức chính phủ.
Nguồn: https://www.nytimes.com/2023/09/18/world/canada/canada-india-sikh-killing.html
Prime Minister Justin Trudeau of Canada said on Monday that “agents of the government of India” had carried out the assassination of a Sikh community leader in British Columbia in June, an explosive allegation that is likely to further sour relations between the two nations.
Speaking in the House of Commons, Mr. Trudeau said that he had raised India’s involvement in the shooting of the Sikh leader, Hardeep Singh Nijjar, directly with Prime Minister Narendra Modi at the Group of 20 summit meeting earlier this month “in no uncertain terms.” He said the allegation was based on intelligence gathered by the Canadian government.
“Any involvement of a foreign government in the killing of a Canadian citizen on Canadian soil is an unacceptable violation of our sovereignty,” Mr. Trudeau told lawmakers. He said Canada would pressure India to cooperate with the investigation into the killing of Mr. Nijjar, who advocated Sikh separatism.
Mélanie Joly, the foreign minister, later announced that Canada had expelled an Indian diplomat whom she described as the head of India’s intelligence agency in Canada.
India’s foreign ministry rejected the Canadian allegations on Tuesday morning as “absurd” and politically motivated, saying that Canada had long provided shelter to “Khalistani terrorists and extremists” who threaten India’s security. Khalistan is what Sikh separatists call the independent state they seek to create.
The ministry said that Mr. Modi had “completely rejected” the allegations when Mr. Trudeau presented them to him. “We urge the government of Canada to take prompt and effective legal action against all anti-India elements operating from their soil,” the ministry said in a statement.
The allegation that India’s government was involved in a political killing in Canada is likely to further corrode relations between the two countries. Earlier this month, Canada suspended negotiations on a trade deal with India that were scheduled to have been concluded this year — because of the assassination allegations, it now appears. During the G20, Mr. Modi excluded Mr. Trudeau from the list of leaders with whom he held formal bilateral meetings.
Mr. Trudeau said many Canadians of Indian origin — they make up about 4 percent of the population — had been angered by the killing and in some cases feared for their personal safety. There are about 1.4 million Canadians of Indian heritage, many of whom are Sikhs; they include Jagmeet Singh, the leader of the opposition New Democratic Party, which is keeping Mr. Trudeau’s minority government in power. Singh is a common surname and middle name in Punjab.
Mr. Nijjar, 45, was shot near a Sikh temple in Surrey, British Columbia. At a news conference in June, investigators from the Royal Canadian Mounted Police said he had been ambushed by masked men, but would not say whether the attack appeared politically motivated.
Mr. Nijjar was known for his advocacy of the creation of an independent Sikh nation, Khalistan, that would include parts of India’s Punjab state, and India had declared him a wanted terrorist.
Citing the police investigation, neither Ms. Joly nor Dominic LeBlanc, the minister of public safety, offered any details about Indian involvement in the killing. But Mr. LeBlanc said that Jody Thomas, Mr. Trudeau’s national security adviser, as well as the head of Canada’s intelligence service, had traveled over the past few weeks “to confront the Indian intelligence agencies with these allegations.”
It was unclear from the two minister’s remarks how forthcoming the Indian government has been or what cooperation, if any, it has offered.
Ms. Joly said she planned to discuss India’s actions during meetings with Canada’s allies after she travels to New York this week for the United Nations General Assembly.
The announcement came on the same day that a judge opened a public inquiry into interference by foreign governments. It was prompted by allegations that China is meddling in Canadian politics, but Mr. LeBlanc said that reviewing India’s actions are within the inquiry’s mandate. “Obviously these allegations are at a much more serious level,” he said.
Mr. Nijjar was vocal about the threats to his life, which were shared with Canada’s spy agency, the World Sikh Organization of Canada, a nonprofit, said in a statement.
“If these allegations are true, they represent an outrageous affront to Canada’s sovereignty,” said Pierre Poilievre, leader of the Conservative Party. “Our citizens must be safe from extrajudicial killings of all kinds, most of all from foreign governments.”
Mr. Singh, the New Democratic Party leader, broke with protocol to address the House of Commons in Punjabi as well English and said he had spoken with Mr. Nijjar’s son. “I could hear the pain of that loss in his voice,” Mr. Singh said. “I can only imagine how much more painful it is going to be knowing this potential connection.”
Rumors about possible retribution by India against those critical of its government have stoked fear within the Sikh expatriate community and discouraged many from returning to that country, Mr. Singh said. But Canada, he said, had been seen as “a beacon of safety.”
“That safety and security that so many Canadians feel has now been rocked,” he said.
Sikhs are a relatively small religious group, with about 25 million adherents worldwide, most of them in India.
A violent Sikh insurgency that took shape in India in the 1980s killed a number of government officials. The government responded with widespread human rights abuses, including torture and extrajudicial killings, according to human rights groups.
In 1984, Prime Minister Indira Gandhi sent the military to storm the Golden Temple in Amritsar, the holiest site in Sikhism, which had been fortified by heavily armed Sikh militants. The government said hundreds of people were killed in the clash, but others put the death toll in the thousands.
In retaliation, two of the prime minister’s Sikh body guards assassinated her, prompting riots in which thousands of Sikhs were killed.
In 1985 a bomb exploded on an Air India flight from Toronto to London, killing all 329 people on board. It remains Canada’s deadliest terrorist attack and worst mass murder.
After a prolonged investigation and trial, two Sikh separatists from British Columbia were acquitted in 2005 of murder and conspiracy in that explosion as well as a second blast that killed two baggage handlers in Japan. Many witnesses had either died — some were murdered — or apparently been intimidated out of testifying. Wiretaps by Canada’s intelligence agency had been erased before they could be used as evidence and physical evidence was destroyed in the blast.
A third Sikh man was found guilty of manslaughter for his role in making the bombs and, later, of perjury at the murder trial.
About a year ago, Ripudaman Singh Malik, one of the men acquitted in 2005, was shot to death. Two men were later arrested, but the killing rattled the Sikh community in British Columbia.
